Rzeka – 10 najdłuższych w Rosji

Rzeka na mapie kraju

Czy wiecie, że  ponad  dwa i pół miliona rzek  przepływa przez Rosję?

W przybliżeniu to jedna siódma jej powierzchni, na mapie kraju jest to bardzo widoczne.  Rzeki odgrywają istotną rolę.

To źródło wody, źródło żywności i szlak transportowy.  Tę rolę odgrywały kiedyś i odgrywają także dziś. Tym bardziej wielkie rzeki.

Lena – najdłuższa rzeka w Rosji

• długość rzeki to 4400 km.   
• długość zapewnia jej dziesiąte miejsce na liście najdłuższych rzek świata.
• w języku mieszkańców – Lena  oznacza ‘’Wielką Rzekę‘’
• źródła rzeki znajdują  się w Górach Bajkalskich na wysokości 930 m n.p.m.
• Lena wpada do morza Łaptiewów na północy, tworząc deltę o około 150 ramionach i powierzchni ponad 40 tys. km² (zdjęcie satelitarne poniżej)
• 
• z ciekawostek… podczas wiosennych powodzi poziom Leny może podnieść się nawet do 15 metrów.  Nic więc dziwnego, że jej brzegi  praktycznie nie są zamieszkane.
• jedyna rzeka na świecie, której koryto znajduje się całkowicie w regionach wiecznej zmarzliny. 
• Czy rzeka może mieć pomnik ?  Okazuje się, że Lena  – tak.  Jej pomnik znajduje się w mieście Olekminsk.
• mówiąc o Lenie, nie sposób nie wspomnieć o słynnych ‘’Filarach Leny’’.  To piękne skaliste brzegi, które mają wysokość od 150 do 300 metrów.

Irtysz – 4248 km

• w rzeczywistości  to dopływ rzeki Ob, czyli mamy tu do czynienia z nietypową sytuacją. Główny dopływ jest dłuższy niż rzeka.
• Irtysz nazywany jest przez wielu Rosjan ‘’oblubieńcem Ob’’. Jeśli dalej ma być romantycznie to miejscowość Chanty- Mansyjsk jest miejscem spotkań obu rzek.   
• źródło Irtyszu  nie znajduje się  na terenie Rosji, ale w Chinach.  To przez Chiny  i Kazachstan jeszcze  płynie.  W niektórych miejscach osiąga ‘’ rozpiętość ‘’ do 80 km, ale nic w porównaniu ze starożytnością, gdzie rzeka osiągała rozpiętość 200 km.
• Irtysz, jako rzeka, to dom dla jesiotra, okonia, karpia i miętusa, muksuna, leszcza i wielu innych i jedna z najczystszych rzek na świecie (z hydrologicznego punktu widzenia ), ale  coraz częściej dochodzi  do  jej zanieczyszczenia.  Przyczyniają się do tego pola naftowe i zakłady przeróbki minerałów zlokalizowane w górnym biegu rzeki.
• ma 150 dopływów i ma’’ Łysą górę’’, a to przecież brzmi bardzo znajomo. Trzeba uważać także na  ‘’Palec diabła’’ .

Rzeka Ob – 3650 km

• w przeciwieństwie do większości rosyjskich rzek Ob płynie z południa na północ .
• obszar dorzecza Obu  to prawie 3 miliony kilometrów.
• wody Obu są skute lodem od 180 do 220 dni, ale  kto kocha gorące kąpiele może latem pojechać w region Barnauł. Tam temperatura Obu wynosi nawet 28 stopni.
• nazwa najprawdopodobniej pochodzi od słowa w języku ludu Komi, oznaczającego ‘’śnieg’’ lub miejsce w pobliżu śniegu
• największym dopływem rzeki Ob  jest Irtysz.
• ‘’Rzeka Przylądkowa’’, ‘’Wielka Rzeka’’, ‘’Duża Rzeka’’, ‘’Rzeka Północna’’ to inne jego nazwy.
• brzegi rzeki  w wielu miejscach nie są zasiedlone przez ludzi. Tak jak w przypadku….  W okresie  wiosny i jesieni  następuje znaczne podwyższenie poziomu wody, ale  jego brzegi to dom dla 30 mln Rosjan, Chińczyków i Kazachów
• rzeki ma szerokość, miejscami do 50 km

Wołga – 3531 km

• czy wiecie, że to najgłębsza rzeka Europy ?
• nazywana jest  często ‘’Itil’’ co można przetłumaczyć – ‘’rzeka wszystkich rzek’’.
• zaczęła powstawać 5 mln lat temu, a jej źródło  miało miejsce na Uralu. Nic więc dziwnego,ze na jej brzegu usytuowane jest najstarsze miasto Rosji Uglicz (937 r)
• znana była nawet Ptolemeuszowi – starożytnemu   greckiemu astronomowi  i  geografowi
• wpada do niej aż 1000 rzek
• na Wołdze podziwiać możemy najstarszy most kolejowy tzw. Most Aleksandrowski
• rzeka a może to pływające jezioro ? Pojawiły się tez takie stwierdzenia  hydrogeologów
• kto uwielbia podziwiać flamingi, pelikany czy kwiaty lotosu  to  nad brzegiem rzeki jest duże prawdopodobieństwo, że je znajdzie.
• Wołga odsala Morze Kaspijskie, ponieważ dostarcza ogromne ilości słodkiej wody
• Wołga jest połączona z Morzem Białym, Morzem Bałtyckim, Morzem Czarnym i Azowskim
• Wołga dla Rosjan to symbol Ojczyzny, symbol wolności, szerokości i wielkiego ducha narodu.

Jenisej – rzeka ma 3487 km

• co sekundę wlewa do Morza Karskiego prawie 20 tyś m³ wody
• wody zawdzięcza topniejącemu śniegowi
• wpływa do niego 1500 rzek
• nazwa  Jenisej to inaczej Wielka Woda  (pochodzi z języka ewenkijskiego )
• rzeka Jenisej to naturalna granica między  Syberią Wschodnią a Zachodnią
• są miejsca gdzie jego  głębokość wynosi 1 m, ale są i takie, gdzie głębokość  ma 70 m
• tak jak ma to miejsce w przypadku Leny i Obu, wielu mieszkańców nie odważy się mieszkać w jego pobliżu.  Wody Jeniseju w okresie wiosny czy jesieni mogą podnieść się do 28 m
• miłośnicy fauny spotkają w okolicach rzeki  zarówno wielbłąda jak i niedźwiedzia polarnego

Dolna  Tunguska – 2989

• to pierwszy pod względem długości dopływ Jeniseju
• to rzeka na Syberii w obwodzie irkuckim i na terytorium krasnojarskim w  Rosji
• w jej dorzeczu znajduje się aż 17 000 jezior
• charakteryzuje się dużymi sezonowymi  wahaniami poziomu wody
• stabilna pokrywa lodowa tworzy się  na niej w ciągu 10 do 12 dni
• żegluga  po rzece jest bardzo utrudniona ze względu na dużą liczbę progów i wirów

Amur – 2824 km

• część rzeki stanowi naturalną granicę rosyjsko – chińską.
• przepływa przez trzy kraje Rosję, Chiny i Mongolię
• Chińczycy  nazywają ją często ‘’Rzeką Czarnego Smoka’’, a Mongołowie Amur Khara Muren czyli ‘’Szeroka czarna rzeka’’. Skąd ten czarny kolor… może decyduje o tym ciemny kolor wody, albo starożytna legenda o dwóch smokach żyjących w wodach rzeki – podobno czarno- białych ?
• nazwa Amur, czy ma jakiś związek z Kupidynem? Niekoniecznie 🙂 Najprawdopodobniej  nazwa pochodzi od słów Amar i damur, które  oznaczają duży i rzekę
• Amur wpada do Morza Ochockiego
• Amur to ‘’dom ‘’ dla aż 140 gatunków ryb, z tego 6 nie występuje nigdzie na świecie! Spotkamy tu łososia i jesiotra. Przy odrobinie szczęścia znajdziemy tu największego przedstawiciela jesiotrów – kaługę. Jego maksymalna długość  to prawie 6 m !
• na jej terenie rośnie 5 tysięcy gatunków roślin, 70 gatunków zwierzat i 400 gatunków ptaków
• Amur w 75 % zasilane jest wodami z deszczów monsunowych
• cała długość rzeki nadaje się do żeglugi
• na rzece Amur jest wiele wysp. Największa to wyspa Bolszoj Ussuriisky. Jej powierzchni wynosi około 350 km2
• czy Zeja jest dopływem rzeki Amur czy Amur dopływem rzeki Zeja ? Tego nikt chyba nie wie…
• brzegi Amuru ulegają erozji
• w 1937-1941 roku powstał tu tunel kolejowy. To jedyna podwodna konstrukcja o długości 7198 m
• zabytkami są niewątpliwie starożytne wydmy jesionowe.
• z lotu ptaka Amur przypomina mityczne zwierzę, którego głowa opiera się o Morze Ochockie, jego prawe łapy to dopływy Ussuri i Sunguri, lewe to Bureja i Zeja, a ogon rozciąga się do Mongolii i Daurii

Wiluj – 2650 km

• przepływa przez terytorium Jakucji i Kraj Krasnojarski
• to najdłuższy dopływ Leny, a jego źródło znajduje się na płaskowyżu Vilyui
• ‘’Istnieje legenda, że ​​200 kilometrów od Mirny , wzdłuż równiny zalewowej prawego dopływu rzeki Vilyui Olguidakh lub Algy Timirbit , znajduje się anomalna strefa zwana Doliną Śmierci ( Ulyuy Cherkechekh ). Podobno w tym miejscu znajduje się wkopany w ziemię ogromny miedziany kocioł ( Haldue , Żelazny Dom). Według legendy w starożytności z pewnej metalowej rury, która znajdowała się pod ziemią, od czasu do czasu wybuchał słup ognia. W tej fajce żył olbrzym „rzucający kule ognia” Wat Usumu Tong Duurai. W tłumaczeniu na język rosyjski nazwa potwora oznacza „złoczyńcę, który zrobił dziurę w ziemi, ukrył się w dziurze i niszczy wszystko wokół”

Iszim – 2450 km

• to rzeka Rosji i Kazachstanu, a także najdłuższy dopływ Irtyszu
• być może … rzekę nazwano na cześć syna syberyjskiego chana Kuchuma ( Kuczuma )  Iszima, który utonął w nieznanej rzece. Słowo iszimak  z języka tatarskiego jest tłumaczone jako ‘’destrukcyjne’’
• wody są silnie zanieczyszczone
• zamarza na początku listopada

Rzeka Ural

• jego długość to 2428 km.
• przez Kozaków nazywany był Jaik. To pierwotna nazwa, która pochodzi z języka baszkirskiego. Nic w tym dziwnego, jego źródło znajduje się w odległości 12 km w pobliżu wsi Wozniesienka w republice Baszkirii. Nazwę Ural zawdzięcza decyzji Wielkiej Katarzyny
• to 3 najdłuższa rzeka w Europie
• rzekę znał  Ptolemeusz, wymienił ją w swoich kronikach pod nazwą Daix
• Ural nie ma dopływów. Często natomiast zmieniał swój bieg. Rzeka ta często zmienia koryto, tworzy dla siebie nowe
• Ural wpada do Morza Kaspijskiego
• nad brzegiem Uralu jest pomnik, który ma obrazować granicę między Europą a Azją – znajduje się w  miejscowości Wierchnieuralsk. To wyjątkowa przecież rzeka. Jeden z jej brzegów znajduje się W Europie a drugi W Azji
• tu spotkamy jesiotra gwiaździstego i bieługę.
• zimą cała rzeka pokryta jest lodem
• 70 % jej wód pochodzi z wiosennego topnienia śniegu

zdjęcie wprowadzające – zbieg rzek: Mały i Duży Jenisej, foto: Igrsan , licencja: CC BY-SA 4.0

Artykuł powstał w ramach:

Projekt dofinansowany  ze środków Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia w ramach Otwartego Konkursu na Dofinansowanie Zdalnych Przedsięwzięć na rzecz Dialogu i Porozumienia w Stosunkach Polsko-Rosyjskich