Dokarmianie ptaków – róbmy to świadomie

Dokarmianie ptaków zimą wymaga odpowiedzialności. Zima to trudny czas dla dzikich zwierząt. Wraz z nadejściem mroźnych dni i pokryciem ziemi śniegiem, dostęp do naturalnych źródeł pożywienia staje się dla wielu ptaków ale także ssaków wyzwaniem. Odpowiedzialne dokarmianie może znacząco pomóc zwierzętom przetrwać ten okres, ale ważne jest, aby robić to świadomie i w sposób dostosowany do ich potrzeb.

Dlaczego dokarmianie ptaków zimą jest ważne?

W czasie zimy ptaki zmagają się z niedoborem pożywienia. Mróz i śnieg utrudniają dostęp do nasion, owoców, owadów czy korzeni. Dla małych ptaków, takich jak sikorki czy wróble, brak energii z pożywienia może oznaczać niemożność przetrwania nocy.

Podobnie ssaki, takie jak jeże, sarny czy zające, mogą mieć problem z odnalezieniem jedzenia.

Dokarmianie ptaków i ssaków zimą odgrywa więc kluczową rolę w ochronie przyrody, szczególnie w trudnych warunkach zimowych, kiedy dostęp do naturalnego pożywienia jest ograniczony.

Dlaczego to działanie jest tak istotne:

1. Pomoc w przetrwaniu trudnych warunków

Zimą, zwłaszcza podczas mrozów i pokrywy śnieżnej, naturalne źródła pokarmu, takie jak owady, nasiona czy owoce, stają się trudno dostępne. Regularne dokarmianie pomaga zwierzętom utrzymać odpowiedni poziom energii, co zwiększa ich szanse na przetrwanie tego wymagającego okresu.

2. Ochrona populacji dzikich zwierząt

Dostarczenie pożywienia – dokarmiane ptaków zimą – przyczynia się do stabilizacji populacji wielu gatunków, które w przeciwnym razie mogłyby znacząco ucierpieć w wyniku ciężkich zim. W szczególności ptaki, które nie migrują na południe, są narażone na wyginięcie w wyniku braku zasobów.

3. Wspieranie bioróżnorodności

Dokarmianie zwierząt przyczynia się do zachowania różnorodności biologicznej w ekosystemie. Zapewnienie pożywienia umożliwia przetrwanie zarówno powszechnych gatunków, jak i tych bardziej rzadkich, które odgrywają ważną rolę w równowadze środowiska naturalnego.

4. Edukacja i zbliżenie do natury

Dokarmianie zwierząt to doskonała okazja do edukacji ekologicznej i zwiększania świadomości o potrzebach dzikich stworzeń. Dla wielu osób, zwłaszcza dzieci, obserwowanie ptaków czy ssaków korzystających z karmników jest cennym doświadczeniem, które uczy szacunku do przyrody.

5. Zapobieganie konfliktom między zwierzętami a ludźmi

Gdy zwierzęta mają dostęp do dodatkowego źródła pokarmu, rzadziej migrują w poszukiwaniu jedzenia w okolice ludzkich siedlisk, co zmniejsza ryzyko konfliktów, takich jak niszczenie upraw czy śmietników.

6. Znaczenie dla wędrówek i migracji

Niektóre gatunki ptaków zatrzymują się w okolicy karmników podczas migracji. Dokarmianie pomaga im uzupełnić zapasy energii przed dalszą podróżą lub umożliwia pozostanie na miejscu przez zimę, jeśli mają zapewniony pokarm.

Jakie ptaki i ssaki warto dokarmiać ?

Najczęściej dokarmianie ptaków zimą dotyczy takich gatunków jak: sikory (bogatka, modraszka), wróble, mazurki, zięby, dzięcioły, kosy, czyże, jemiołuszki i sójki.

Różne gatunki preferują różne rodzaje pokarmu – np. sikory uwielbiają słonecznik, a kosy chętnie jedzą jabłka.

Z punktu widzenia dostępności produktów, dokarmianie ptaków zimą jest najprostsze. Ptaki uwielbiają nasiona i ziarna takie jak słonecznik ( musi być czarny i niesolony), proso, owies, pszenica.

Powinniśmy dostarczyć im tłuszcze najlepiej własnoręcznie wykonane z niesolonego smalcu i nasion.

W ich zimowym jadłospisie dobrze jak znajdą się także owoce takie jak jabłka, gruszki lub jarzębina, również niesolone orzechy włoskie czy laskowe, ale koniecznie muszą być drobno posiekane).

Dokarmianie ptaków zimą chlebem w mieście

W miastach często jesteśmy świadkami, gdy dokarmianie ptaków zimą odbywa się w prosty sposób. Najczęsciej dokarmiamy ptaki pieczywem. To nie jest dobry pomysł. Unikajmy go.

Niestety duża ilość chleba w pożywieniu ptaków wywołuje poważną chorobę – kwasicę oraz biegunki.

Chleb jest solony, wiec może prowadzić nawet do śmierci ptaków wskutek zaburzenia gospodarki wodnej organizmu (po takim posiłku chce im się pić, a zimą często nie mają, jak zdobyć wody).

Bardzo niebezpieczny jest też dla nich spleśniały chleb lub pieczywo namoczone i zamarznięte, a to się często zdarza.

Ssaki

Dokarmianie dotyczy głównie leśnych i polnych zwierząt, takich jak sarny, zające, dziki czy lisy. Ważne jest jednak, by robić to wyłącznie w miejscach do tego przeznaczonych, często w porozumieniu z leśnikami. Oni profesjonalnie nam doradza jak to robić prawidłowo i w jakich miejscach.

Zwierzęta roślinożerne w miarę nadchodzącej zimy tracą apetyt.

Posilają się wygrzebanymi spod śniegu korzonkami, mchem, sucha trawą, skubią korę drzew lub jeżeli dopisze im szczęście zmrożonymi jagodami głogu, jarzębiny czy innych roślin.

Czasami natrafią na pojedyncze koszyczki nasion na chwastach.

W tym trudnym okresie nie gardzą nawet padliną.

Jelenie, sarny, daniele zadowolą się sianem, burakami pastewnymi, marchwią i jabłkami. W porozumieniu z leśnikiem można ich dietę wzbogacić o specjalne granulaty paszowe dla dzikich zwierząt. Można tez rozłożyć im gałązki drzew liściastych (np. wierzby, brzozy, leszczyny).

Pożywienie najlepiej zostawiać w paśnikach, w miejscach osłoniętych od wiatru. Ważne, by nie używać soli kuchennej, która jest szkodliwa dla zwierząt.

Zające maja inne upodobania. Chętnie posilą się gałązkami drzew owocowych, sianem i suszonymi ziołami

Zimą nie należy zapominać o jeżach, zwłaszcza tych, które nie zapadły w hibernację lub obudziły się przedwcześnie. Najlepiej jeśli dostarczymy im mieszankę owagów dostępnych w sklepach zoologicznych. W ostateczności można podać mokrą karmę dla kotów, ale bez dodatku soli i przypraw. Nie pogardzą gotowanym kurczakiem bez soli i przypraw. Pokarm zawsze należy zostawić w ciepłym i osłoniętym miejscu.

Wiewiórka. Ta mała spryciara z dużym wyprzedzeniem potrafi przygotować zimowe zapasy i co ciekawe tych zapasów nie przechowuje w dziupli tylko zakopuje w głębokich dołkach (nawet do 30 centymetrów). W nich składa 1 szyszkę lub 1 orzeszek na trasie, która sobie wyznacza. Jej zbiory są imponujące (potrafi zakopać nawet 40 000 szyszek !!).

Takie zapasy bez problemu powinny pomóc jej przetrwać zimę, ale niestety zapomina, gdzie te pyszności zakopała…. 🙂 Zimowy czas spędza więc na szukaniu zapasów… często głodując !

Wszyscy wiemy, że uwielbia orzechy (niesolone, nieprażone). Z chęcią skosztuje nasiona słonecznika i suszone owoce (np. rodzynki, jabłka, figi).

Pokarm możemy jej umieszczać w karmnikach dla ptaków lub na pniach drzew.

Z dostępnością jedzenia w lesie troszeczkę lepiej radzą sobie dziki.

Mają one doskonały węch, który pozwala im znaleźć korzenie roślin nawet pod półmetrową warstwą śniegu.

Niestety muszą błyskawicznie się z tą warstwa uporać, aby nie ubiegli ich towarzysze.

Jeśli chcemy pomóc dzikom przetrwać zimę, możemy w miejscach z dala od dróg i osiedli ludzkich rozsypać ziarna zbóż (np. kukurydzę, owies, jęczmień) i rozłożyć owoce i warzywa (np. ziemniaki, buraki).

Gdzie i jak dokarmiać?

Dla ptaków najlepiej w ogrodach rozstawić karmniki. Można tez zawiesić je na drzewie. Najważniejsza zasada, aby były umieszczone w suchym i bezpiecznym miejscu.

Pamiętajmy o regularnym ich oczyszczaniu z pozostałości pokarmu i zanieczyszczeń. Taka profilaktyka z naszej strony uchroni je przed poważnymi chorobami.

Kule tłuszczowe możemy zawiesić na drzewach lub w miejscach niedostępnych dla drapieżników. W przypadku większych ptaków, takich jak kruki czy gawrony możemy rozrzucić pokarm na ziemi, ale ważne aby wcześniej przygotować to miejsce i oczyścić je ze śniegu.

W przypadku zwierząt leśnych najlepszym miejscem dokarmiania będą paśniki przygotowane przez leśników. Dokarmianie powinno odbywać się także w porozumieniu z leśnikami, by nie zakłócać naturalnego zachowania zwierząt.

O czym pamiętać podczas dokarmiania ?

• Systematyczność dokarmiania to podstawa. Jeśli rozpoczniemy dokarmianie ptaków zimą i zwierząt to powinniśmy to robić regularnie aż do końca zimy.
• Zadbajmy o czystość karmników i paśników, by nie doprowadzić do rozprzestrzeniania się chorób.
• Wybierajmy najlepiej miejsca suche, ponieważ np. zmarznięty pokarm może wpłynąć na stan zdrowia ptaków np. wpłynąć na wyziębienie organizmu
• Miejsce dokarmiania powinno być tez trudnodostępne dla innych zwierząt, aby spokojnie mogły się posilić i zawsze mieć możliwość szybkiej ucieczki
• Wzbogaćmy pokarm np. owocami, warzywami, rodzynkami, tak aby u dokarmianych zwierząt czy ptaków nie wystąpiły niedobory pokarmowe na skutek jednorodnej diety.
• Nie ingerujemy w przyrodę bez potrzeby – niektóre gatunki radzą sobie samodzielnie.
• Zawsze staramy się pomagać w sposób przemyślany, konsultując się z organizacjami zajmującymi się ochroną dzikich zwierząt.

Korzyści jakie daje dokarmiane ptaków zimą

Regularne i odpowiedzialne dokarmianie ptaków zimą i zwierząt nie tylko pomaga patkom i zwierzętom przetrwać zimę, ale również daje ludziom możliwość obserwacji natury z bliska. To także świetna okazja, by nauczyć dzieci odpowiedzialności za przyrodę.

Pamiętajmy jednak, że dokarmianie ptaków zimą (i innych zwierząt) to dodatek, a nie zastępstwo naturalnych źródeł pożywienia. Warto także wspierać działania na rzecz ochrony środowiska, by zimy dla dzikich zwierząt stawały się mniej uciążliwe.

---

---

wykorzystane zdjęcia: pixaby 

 

)