Cechy gospodarki rynkowej – zasada 3r
Spis treści
Nowe cechy gospodarki rynkowej – czym jest zasada 3r ?
Współczesne cechy gospodarki rynkowej to także zasada 3r. W coraz bardziej globalnej gospodarce następuję koncentracja produkcji i kapitału w formie globalnych oligopoli, towarzystw holdingowych i koncernów finansowych, które odgrywają podstawową rolę w gospodarce światowej. Akumulacja kapitałów przez wywłaszczanie, jak też zawłaszczanie określonych zasobów, podporządkowywanie niekapitalistycznych zakresów gospodarowania przez wielkie koncerny i ogólnie przekształcanie wszystkich potencjalnie zyskownych dóbr, usług, zasobów naturalnych i ludzkich w towary, stają się istotnymi cechami współczesnej globalnej gospodarki. (tak postrzega to m.in Zeller Ch., 2004, Ein neuer Kapitalismus und ein neuer Imperialismus, [w:] Die globale Enteignungs-ökonomie, Hrsg. Ch. Zeller, Westfälisches Dampfboot, Münster.)
Jednym z takich obszarów, w którym doszło (dochodzi) do przekształcenia dóbr i zasobów w towary są odpady oraz ich ponowne wykorzystanie.
Stad właśnie pojawienie się zasady 3R jako cechy gospodarki, która z założenia powinna, dzięki walorom edukacyjnym w konsekwencji także spowolnić konsumpcjonizm i wpłynąć pozytywnie na wykorzystywanie zasobów naszej planety.
Zasada 3R to..
- REDUCE (ograniczanie) – nie kupuj więcej niż potrzebujesz, nie wybieraj produktów w zbędnych opakowaniach, wybieraj te w opakowaniach ekologicznych albo stosuj opakowania wielorazowe, nie drukuj dokumentów, jeżeli nie musisz, unikaj sztućców jednorazowych, itd.. itp..
- REUSE (powtórne użycie) – nie wyrzucaj zbędnego sprzętu, użyj ponownie (czasami w zupełnie nowym przeznaczeniu ! – np: meble z palet ) lub przekaż dalej, drukuj na dwóch stronach, dalsze wykorzystanie uprzednio otrzymanych opakowań dla własnego użytku itp..
- RECYCLE (recykling) – segreguj odpady do odpowiednich pojemników, aby zostały przetworzone na nowe produkty – odzyskiwany jest surowiec, ale też odzyskiwanie wody czy odzyskiwanie olejów,
Ale zasadę 3r można odnosić również do innych obszarów działalności człowieka (nie tylko do dóbr konsumpcyjnych).
Przykładem może być 3R w ochronie zwierząt wykorzystywanych do badań naukowych, gdzie mamy: Replacement (zastępowanie), Reduction (ograniczenie) i Refinement
(udoskonalenie).
Zasada ta bywa rozwijana do zasady 5r – dochodzi jeszcze:
- Repair (napraw) – sprzyja wydłużeniu cyklu eksploatacji / korzystania z produktu, zanim wymienisz go na nowy,
- Redistribute – dalsze przekazanie odpłatnie lub nie niepotrzebnych rzeczy czy produktów.
Zasada 3R – Program Inkubator Lokalnych Centrów 3R
Program Inkubator Lokalnych Centrów 3R, który dedykowany jest m.in. organizacjom pozarządowym oraz jednostkom samorządu terytorialnego.
Celem programu jest promocja zasady 3R (Reduce, Reuse, Recycle), w jej przedstawionym powyżej, klasycznym ujęciu, w odniesionym do dóbr konsumpcyjnych. Cel ma być osiągnięty poprzez łączenie – współpracę firm, gmin i organizacji pozarządowych z ekspertami i praktykami z zakresu prowadzenia i rozwoju lokalnych inicjatyw oraz aktywności związanych z gospodarką obiegu zamkniętego.
Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym wymaga wielopoziomowego zarządzania i nowych wizji tego, jak może wyglądać przyszłe miasto. Dlatego zaangażowanie na poziomie lokalnym ma kluczowe znaczenie dla przejścia od tradycyjnego podejścia liniowego (odnośnie gospodarki rynkowej w zakresie gospodarowania odpadami) do nowej strategii cyrkularnej.
Mając na uwadze stojące przed nami wyzwania w obszarze transformacji ku gospodarce obiegu zamkniętego Fundacja Koalicja 5 Frakcji we współpracy z Kampanią 17 Celów oraz w partnerstwie z Rekopol Organizacją Odzysku Opakowań S.A. uruchomiła program, którego celem jest przekazanie merytorycznego wsparcia lokalnych pomysłów na miejsca, które będą budować świadomość hierarchii gospodarowania odpadami, promując zapobieganie powstawaniu odpadów, ponowne wykorzystanie, naprawę i recykling oraz inne działania w wymiarze 3R.
Pomysły na Centrum 3R
Rolą mających powstać miejsc (Centrów 3R) jest podejmowanie działań praktycznych, edukacyjnych oraz promocyjnych w obszarze gospodarki obiegu zamkniętego, ze szczególnym uwzględnieniem w społecznościach lokalnych.
Program podzielony jest na cztery etapy, podczas których inicjatorzy wybranych najlepszych projektów będą mieli szansę uczestniczenia w cyklu warsztatów oraz spotkań z Mentorami, które łącznie dadzą pełen pakiet informacji jak stworzyć, przeprowadzić i wdrożyć na stałe sprawnie funkcjonujące Centrum 3R.
Nabór pomysłów na Lokalne Centra 3R trwa do 21 marca 2022 roku do godziny 16.00. Formularz aplikacyjny, Regulamin oraz Przewodnik po Programie można znaleźć na stronie www.5frakcji.pl/inkubator