Gwiazdy z papieru
Spis treści
Wycinacie gwiazdy z papieru ?
Gwiazdy z papieru, płatki śniegu i wiele innych papierowych ozdób kojarzą się wielu osobom z rękodziełem rosyjskim. To bardzo prawidłowe skojarzenie, ponieważ Rosjanom w tych gwiazdkowych wycinankach mało kto dorówna na świecie.
Ten starożytny rodzaj twórczości jest znany wielu narodom pod różnymi nazwami. W Rosji ażurowy papier cięty nazywano wycinaniem lub strzyżeniem, na Ukrainie – vitinanka (czytaj vytynanka), na Białorusi – wycinanka (czytaj vytsynanka), w Polsce – wycinanka,na Litwie – popieriaus karpiniai (czytaj karpiniai) . … Żydzi wschodnioeuropejscy nazywali papierowe wzory ażurowe risele (przetłumaczone z jidysz – rozeta).
Wszystko rozpoczęło się od wynalezienia papieru
Papier (według chińskich kronik) został wynaleziony w Chinach przez urzędnika. Cai Lun, około 105 r. n.e
…wykorzystał włókna drzewa morwowego, miazgę bambusową, konopie, szmaty i stare sieci rybackie jako surowiec, który przez ubijanie połączył z dodatkiem wody w kamiennym moździerzu.
Tak otrzymaną papkę, rozcieńczył a następnie czerpał sitem, prasował, suszył na słońcu i w końcu wygładzał kamieniem.
Od tego czasu Chińczycy wykorzystują papier na różne sposoby. Służy nie tylko do dokonywania zapisków, ale także do dekorowania domów. Wycinano z papieru wizerunki duchów i smoków. Naklejano je na okna, jako rodzaj talizmanów.
Moda na wycinanki z papieru
Czy moda na wycinanie pojawiła się wraz z wynalezieniem przez Chińczyków papieru i później rozprzestrzeniła się na cały świat ?
Jedno jest pewne w VII w. z Chin dotarła do Japonii i Korei, w XIII w. do Persji, a w XV przez Turcję Jedwabnym Szlakiem do Europy.
W Polsce najstarsze wycinanki pochodzą z początku XX wieku z okolic Łowicza, Kołbieli oraz Kurpiowszczyzny.
Tradycja wycinanek w Rosji
Jednak w Rosji wycinano już dużo wcześniej piękne ozdoby i wzory. Wykorzystywano w tym celu korę brzozy.
zobacz też: Koronka na korze brzozy
Tak powstawały pierwsze wycinane i inne dekoracje, którymi przyozdabiano domy w okresie świątecznym czy podczas szczególnych wydarzeń.
Przede wszystkim było to dostępne rozwiązanie dla wszystkich.
Papier, z uwagi na wysoki koszt, był dostępny tylko dla osób bardzo zamożnych. Korę brzozy mógł pozyskać każdy, ale wycinanie w korze brzozy było jednak dużo trudniejsze, bardziej pracochłonne i czasochłonne. Nic więc dziwnego,że miłośnicy wycinanek i tak tworzonych ozdób pokochali papier.
Wycinanka stała się ważnym elementem dekoracyjnym wiejskich i miejskich izb.
W oknach wielu domów zaczęły się coraz częściej pojawiać papierowe białe firanki w ażurowe wzory. Papierowymi koronkowymi wzorami przyozdabiano piece, półki, ławki, stoły, beleki stropowe, futryny, ościeżnice jako amulety.
Przyklejano je do ścian i sufitów. Używano ich zamiast obrusów i serwetek z materiału.
Sztuka wycinania osiągnęła ogromną popularność. Tworzone są gotowe szablony i wzory, w tym oczywiście gwiazdy z papieru 🙂
Wycinanki w Polsce
Wycinanka pojawia się w wielu krajach. Przedstawia często ich symbole i motywy. Podobnie jest w Polsce.
W Polsce wyróżnia się siedem najważniejszych regionów wycinkarstwa:
- łowicki,w który dominują kodry, tasiemki i gwiozdy
- kurpiowski, w którym odnajdziemy leluje,gwiazdy, wstegi i zielki
- rawski – rózgi,kółka
- sieradzki- formy wycinanek sieradzkich to wirzby, cacka i mazury
- lubelski – w którym przeważa ornament geometryczny w postaci trójkatów, rombów,owali
- opoczyńki – charakterystyczną wycinanką dla tego regionu jest kwadrat opoczyński
- kołbielsko – garwoliński – tu przeważają wycinanki jednobarwne: gwiazdy z papieru, lalki, drzewka,koła i wieloboki.
Gwiazdy z papieru, płatki śniegu pojawiają się bardzo często i przypuszczać możemy, że inspiracja może pochodzić bezpośrednio od naszego wschodniego sąsiada.
Gwiazdy z papieru w Rosji
Zimowe dekoracje typu gwiazdy czy płatki śniegu z papieru to prawdziwe perełki rosyjskiej sztuki ludowej.
To główna ozdoba rosyjskich domów podczas świąt.
Z roku na rok zimą rzeźbione płatki śniegu na oknach swoim pięknem rozgrzewają serca ludzi. Papierowe płatki śniegu można składać w girlandy, wykorzystywane do ozdabiania pocztówek, pudełek kartonowych, pudełek prezentowych i torebek.
Płatki śniegu wyglądają oryginalnie na świątecznym stole. Istnieje wiele opcji używania papierowych płatków śniegu, najważniejsze jest pokazanie wyobraźni. (źródło)
Jak wyciąć gwiazdy z papieru ?
Warto podkreślić, że:
…nie wszystkie prace wycięte z papieru można nazwać wycinankami, ale tylko te, które przedstawiają obrazy symetryczne (to znaczy, aby je wykonać, arkusz był kilkakrotnie składany).
Dodatkowo klasyczne wytynanki wykonane są z białego papieru. Ale na przykład z kolorowego papieru możesz zrobić ich tło.
Tradycja wycinania z papieru nadal ma wielu zwolenników.
Jest podtrzymywana i przede wszystkim propagowana z różnych powodów, często terapeutycznych wśród dzieci i dorosłych.
Artykuł powstał w ramach:
Projekt dofinansowany ze środków Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia w ramach Otwartego Konkursu na Dofinansowanie Zdalnych Przedsięwzięć na rzecz Dialogu i Porozumienia w Stosunkach Polsko-Rosyjskich