Sąsiedztwo warzyw – allelopatia – oddziaływanie
Spis treści
Sąsiedztwo warzyw na działce – allelopatia w naturalnej uprawie
Sąsiedztwo warzyw czyli allelopatia – w przyrodzie nie znajdziemy kawałka ziemi na którym rósłby tylko jeden gatunek roślin. Takie jednolite uprawy takie, tzw. “monokultury rolne” są wymysłem człowieka, nie mającym oparcia w Naturze.

Allelopatia – to sąsiedztwo warzyw czyli ich wzajemne, ujemne lub dodatnie (korzystne), biochemiczne oddziaływaniu roślin i mikroorganizmów.
Przyroda przekonuje nas że naturalne są uprawy mieszane, złożone z różnych gatunków roślin, np: np. na jednym metrze kwadratowym naturalnej łąki może rosnąc obok siebie kilkadziesiąt różnych gatunków roślin.
Różne gatunki roślin mają odmienne systemy korzeniowe, przez co w mniejszym stopniu przeszkadzają swym sąsiadom. Wielkie bogactwo form, barw i zapachów listowia utrudnia szkodnikom znalezienie ulubionej rośliny.
Sąsiedztwo warzyw na grządce
Warzywa tak jak człowiek jednych sąsiadów lubi, innych mniej, a jeszcze innych wcale 🙂

Jeśli chcemy, aby warzywa w ogródku rosły pięknie, a plony później były dorodne, planując siew warzyw zaplanujmy przede wszystkim sąsiedztwo warzyw.
Siejąc lub sadząc warzywa należy pamiętać, że niektóre rośliny wpływają na siebie nawzajem w korzystny sposób inne natomiast oddziałują na siebie źle.
Są też takie, które odstraszają szkodniki, gryzonie i takie, które wabią owady pożyteczne.
Planując działkę zadbaj o dobre sąsiedztwo, poniżej kilka wskazówek…
- marchew warto sadzić z cebulą i nagietkiem, najlepiej tak: rząd marchwi, rząd cebuli, kępka nagietka – połączone kompozycje zapachowe tych roślin działają oszałamiająco na owady żerujące na tych warzywach.
- czosnkiem powinniśmy obsadzić grządki truskawek.
- czosnek warto także sadzić z pomidorami, burakami, selerem oraz w towarzystwie ziemniaków
- cebulę warto sadzić z porami, pomidorami, burakami, marchwią, sałatą, koprem, pietruszką, a także w sąsiedztwie truskawek
- buraki uwielbiają sąsiedztwo: cebuli, kapusty, fasoli karłowej i porów
- kapusta woli: cebule, buraki, koper, sałatę i ziemniaki
- dynie warto sadzić z fasolą i kukurydzą.
- pomidory warto sadzić z sałatą lub szpinakiem, selerem, pietruszką, marchwią, czosnkiem.
- fasola hamuje wzrost cebuli, czosnku, kapusty, buraków i mieczyków.
- bób chętnie wyrośnie przy ziemniaku.
- por lubi cebulę, sałatę, selera i marchew.
- groch warto sadzić z kapustą, kalarepą, brokułami, fasolą, marchwią i pietruszką, selerem, sałatą, a także blisko ogórków, truskawek i ziemniaków.
- pietruszka uwielbia pomidory i szparagi
- morwa obok winorośli;
- truskawki będą wdzięczne za towarzystwo: sałaty, szpinaku i cebuli.
- sałata dobrze rośnie w sąsiedztwie z maciejką i nasturcją.
- rośliny płasko korzeniące się sadzimy obok roślin głęboko korzeniących się (np. por i marchew), gdyż roślina płasko korzeniąca się odżywia się przy powierzchni gruntu, roślina z głębokimi korzeniami czerpie wodę i składniki pokarmowe z głębi gleby.
- dobrym sąsiadem dla ogórka jest bób, słonecznik, kukurydza, rzodkiew, groch, fasola, ziemniaki, kalarepa, koper, seler, sałata, rzodkiewka, truskawka.
- ogórek lubi miejsce osłonięte, dlatego dobrze jest go obsadzić wysoką rośliną np. bobem, kukurydzą, czy fasolą. Między rzędami ogórków też można posadzić wysokie, przyjazne mu warzywa, np. kukurydzę, bób, słonecznik, służące ogórkowi za podporę.
Korzystne sąsiedztwo warzyw – zioła i rośliny przyprawowe
Kilka ziół, które warto sadzić między warzywami:
- mięta obok fasoli, grochu, kapusty, kalarepy, brokułów,
- kminek z grochem,
- koper obok cebuli, kapusty, kalarepy, brokułów, sałaty, ogórków, marchwi, fasoli, grochu, buraków, sałaty,
- szałwia obok marchwi i kapusty,
- cząber razem z cebulą i czosnkiem.
Uwaga: duża ilość kopru może zasłonić i zagłuszyć inne rośliny np. marchew, pietruszkę, cebulę, podobnie jak kukurydza i bób – ogórki. Aby mieć dobre plony dobrze jest posadzić między rzędami przyjazne warzywo, ale w małej ilości i niezbyt blisko warzyw na których wzroście i dobrych plonach nam zależy .
Gdy na grządce z innymi warzywami jest dużo kopru, należy go przerzedzić na początku czerwca i zamrozić lub wysuszyć.
Uprawa współrzędna
Należy dobrać poszczególne gatunki roślin tak by konkurencja między nimi była jak najmniejsza, a wzajemne pozytywne oddziaływanie jak największe.

Rośliny mogą być np: wzajemnie dopasowane pod względem wymagań pokarmowych, chronić się wzajemnie przed szkodnikami itd.
Przy warzywach powinniśmy pamiętać o tym, że występuje sąsiedztwo warzyw, które jest szkodliwe:
- ogórków nie należy sadzić obok pomidorów
- sałata to złe towarzystwo dla pietruszki.
- groch niekorzystnie wpływa na szczypiorek, czosnek, pomidory, cebulę i mieczyki;
- kalafior, kapusta, kalarepa nie powinny rosnąć z pomidorami, marchwią, fasolą tyczną i rzodkiewką;
- bób zdecydowanie nie przepada za pomidorami i selerem
- majeranek źle rośnie w sąsiedztwie bazylii;
- nie należy sadzić więcej jak dwa rzędy buraczków ćwikłowych.
- cebuli nie odpowiada natomiast sąsiedztwo grochu i fasoli.
- czosnku nie skazujmy na sąsiedztwo grochu i fasoli.
- cząber nie będzie okazały przy cebuli.
- koper włoski – pomidor
- ziemniaki – słonecznik
- ziemniaki – pomidor
- kapusty nigdy nie sadźmy w bliskim sąsiedztwie marchwi, pomidorów, rzodkiewek i truskawek i gorczycy
na podstawie: Kalendarza Rolników Polskich (1994r)