Gotowe domy całoroczne – sprawdź czy są zdrowe

Gotowe domy całoroczne i zdrowy klimat wewnątrz

W ciągu ostatnich lat coraz bardziej popularne stają się gotowe domy całoroczne.

• są to domy wstępnie przygotowywane w wytwórniach, stąd czas ich wznoszenia jest stosunkowo krótki.  Stają się popularne szczególnie w okresie gdy w sposób nieprzewidywalny mogą rosnąć ceny usług budowlanych.

• inna grupa takich domów to oferowane na rynku wtórnym używane gotowe domy całoroczne.

Taka oferta, z gwarantowaną ceną dostawy i szybkim terminem realizacji będzie miała swoich amatorów, właśnie z uwagi kompensowanie ryzyka inflacyjnego.

Jednak często zachłyśnięci perspektywą pozyskania czterech ścian pomijamy kwestię zdrowego domu. A warto się temu przyjrzeć.

Chodzi o skutki zdrowotne zamieszkiwania, a nie jest to tylko kwestia wykorzystanych przy budowie domu materiałów czy otoczenia budynku.

Gotowe domy całoroczne pod klucz – jakie powinny być aby były zdrowe

Poniższa lista zagadnień na które warto zwrócić uwagę przy zakupie dotyczy domów nowych.

Jednak bez problemu może też być naszą lista kontrolną – planem zamierzeń modernizacyjnych, w przypadku gdy nabywamy gotowe domy całoroczne, na rynku wtórnym, jako używane 🙂

Jakość powietrza w domu

Nowoczesna izolacja, jaką posiadają gotowe domy całoroczne, zamienia dom w swego rodzaju termos. Musimy jednak pamiętać o naszych potrzebach w zakresie czystego i świeżego powietrza.

Normalny [w miastach raczej się nie zdarza 😉 ] skład powietrza atmosferycznego wynosi:

• 78% azotu,
• 20,95% tlenu,
• 0,93% argonu,
• 0,04% dwutlenku węgla,
• niewielkie ilości innych substancji,

Substancje nie występujące naturalnie w powietrzu są szkodliwe dla jakości powietrza, którym oddychamy i tym samym naszego zdrowia.
Brak odpowiedniej wentylacji  (wymiany powietrza) może powodować, że zanieczyszczenia gromadzą w pomieszczeniach.

W efekcie przyniesie nam to dyskomfort oraz długotrwałe narażenie na wdychanie zanieczyszczeń.

Na jakie zanieczyszczenia powietrza powinniśmy zwrócić uwagę ?

• radon jest gazem, który w sposób naturalny występuje na pewnych obszarach (m.in. wody rodanowe) i jest też stosowany w lecznictwie.
• formaldehyd może być emitowany z materiałów budowlanych, takich jak sklejka, pianki czy wykładziny. Unikanie tych materiałów jest wskazane.
• lotne związki organiczne (LZO) mogą być wydzielane m.in. przez rozpuszczalniki, lakiery, impregnaty, środki do konserwacji drewna. Substancje te mogą być rakotwórcze lub mogą powodować problemy z oddychaniem.
• inne – niewielkie ilości ołowiu mogą mogą znajdować się w niektórych w farbach. Ołów jest trujący i może powodować uszkodzenia układu nerwowego.

Dlatego szczególną uwagę należy zwrócić na wentylację gdy nabywamy gotowe domy całoroczne.

Przy tym wiele z w/w zanieczyszczeń może być wprowadzane w trakcie adaptacji / remontu budynku. Koniecznie trzeba pamiętać by porządnie wietrzyć gotowe domy całoroczne (nawet do 1m-ca czasu) przed zamieszkaniem.

Jakość powietrza to czynnik, nad którym mamy do pewnego stopnia kontrolę poprzez odpowiednie decyzje na etapie adaptacji, remontu, aranżacji wnętrz w domach.

Uwaga alergia !

Alergie stają się epidemią, w Europie już blisko co drugi człowiek dotknięty jest tą przypadłością, w różnej postaci.

Odnośnie domu – warto zapewnić w nim środowisko oparte o naturalne materiały, które zredukują ryzyko alergii.

Na co zwrócić uwagę, kupując gotowe domy całoroczne lub je modernizując ? Patrzmy na elementy konstrukcji budynków i ich wyposażenia , które mogą zminimalizować ryzyko:

• sprzyjające minimalizacji kurzu: użycie drewna, istnieją też powierzchnie do których kurz przywiera mniej m.in. tynki gliniane
• wentylacja: utrzymać dom dobrze wentylowany, ryzyko przenikania pyłów, szczególnie w sezonie pylenia / kwitnienia roślin. Tutaj mogą pomóc rozmaite np.: filtry żwirowe przez które powietrze trafia do budynku
• naturalne środki czyszczące: używajmy po prostu octu lub cytryny, a nie środków chemicznych.

Odpowiedni dobór materiałów, wyposażenia, a także praktyk zapewni nam, w pewnym zakresie, odpowiednio dostosowane i zarządzane gotowe domy całoroczne mogą eliminować ryzyko alergii.

Kolorystyka wpływa na samopoczucie

Kolory, które otaczają nas mają wpływ na nasze nastroje, samopoczucie i zdrowie. Patrz >> leczenie kolorami

Podświadomie reagujemy na kolory:

• żółty – ciepło, lato, piasek, słońce
• szary – zmierzch, zimą, trudnościami…,
• zielony – wiosna, natura,
• niebieski –  woda…

Oczywiście te zależności nie są tak proste. Są wielopłaszczyznowe, oparte na doświadczeniu osobistym, kulturowym. Patrz >> Wastu

Kolor powinien być traktowany jako ważny element, tak by gotowe budowy naszego zdrowego domu.

Ogrzewanie – chłodzenie – komfort cieplny w domu

Ogrzewanie powierzchni jest kluczem do zapewnienia zdrowego sposobu ogrzewania.

Gdy ogrzewasz powierzchnię zamiast objętości powietrza w pomieszczeniu, to uzyskasz komfortowe ciepło emitowane z dołu.

Dlaczego nie powinniśmy ogrzewać powietrza w domu (a skoncentrować się na ogrzewaniu powierzchni?)

• wyższe temperatury powietrza to zwiększenie poziomu zmęczenia, czasami już przy temperaturze 25 st.C wewnątrz pomieszczenia czujemy się senni
• systemy ogrzewania powietrza potęgują transmisję wirusów oraz bólów głowy.
• ogrzewanie ciepłym powietrzem jest nieefektywne – ciepłe powietrze unosi się do góry, cała objętość powietrza w pomieszczeniu musi być ogrzewana.
• straty energii są mniejsze, gdy różnica pomiędzy wewnętrznym podgrzanym powietrzem a zewnętrznym jest mniejsza.

Metody ogrzewania powierzchni obejmują systemy takie jak np.:

• ogrzewanie podłogowe,
• ciepła płyta fundamentowa itd,

Powinniśmy dążyć do wykorzystania naturalnych metod (m.in. Ziemia jako akumulator ciepła) dla utrzymania komfortu cieplnego.

Naturalna klimatyzacja ?

W tym zakresie warto pamiętać o kilku możliwościach:

• strefa komfortu człowieka to temperatury pomiędzy 15 i 24 °C.
• chłodzenie budynku zapewnić poprzez odpowiednie rozplanowanie stref użytkowych względem stref nasłonecznienia budynku czy otwieranie okien.
• masa termiczna w pomieszczeniu, wykorzystująca masę elementów konstrukcyjnych pomieszczenia może być wykorzystywana w sposób bierny dla utrzymywania temperatury powietrza chłodzącego w ciągu dnia – to m.in. efekt chłodu , w upalne dni, odczuwany gdy jesteśmy wewnątrz grubych murów dawnych kościołów.

Kompozycja wnętrza domu z przestrzenią /ogrodem na zewnątrz

• projektowanie ogrodów może pomóc w utrzymaniu temperatury – drzewa liściaste mogą zablokować do 90% promieni słonecznych latem (w zimie brak liści przepuszcza więcej promieni słonecznych, co sprzyja efektywności ogrzewania)
• ogrzewaniu mogą też sprzyjać odbite od powierzchni sadzawek czy stawów promienie słoneczne
• również pnącza ( np.: winogron) zapewnią dodatkowy cień.
• przemyślanie obsadzony ogród da efekt chłodzenia latem i ochronę przeciwwiatrową / śniegową zimą

Kompozycja domu – ogród to nie tylko kwestie ekonomiki chłodzenia – ogrzewania.

• to także kwestia kolorystyki roślin, zapachów w bezpośrednim otoczeniu domu oraz harmonijnych przestrzeni,
• to również kwestia „wnikania” ogrodu do wnętrza domu, tworzenie odczucia, że ściany domu nie są barierą

Kompozycja przestrzeni i proporcje

Warto spojrzeć najpierw na praktyczne wymiary pomieszczeń, harmonię układu przestrzeni jaki posiadają interesujące nas gotowe domy całoroczne  a potem można dojść nawet … do złotej proporcji,  świętej geometrii czy feng shui itp…

Zacznijmy od starej praktyki, stosowanej już przez starożytnych architektów i budowniczych: złota proporcja (złoty podział)

W uproszczeniu: to podział odcinka na dwie części tak, by stosunek długości dłuższej z nich do krótszej był taki sam, jak całego odcinka do części dłuższej.

Złota liczba ilustruje w/w stosunek i wynosi 1.618033 i jest również jako φ (fi) i może być stosowany do tworzenia złotego prostokąta.

Oprócz takich rozważań warto postawić praktyczne pytanie o  rozmiar jaki maja całoroczne domy gotowe na rynku i czy jest on odpowiedni dla Twojej rodziny ?
Tutaj musisz uwzględnić:

• liczba mieszkańców
• preferencje w zakresie spędzania czasu wolnego
• zawodowa aktywność w domu / poza
• wymagania w zakresie zdrowia,
• możliwości finansowe

Bardzo często nie uwzględniamy przydatności dla naszej rodziny, jaka oferują rozpatrywane gotowe domy całoroczne.

Emisje elektromagnetyczne

To coraz większy w ostatnich latach wpływ pól elektromagnetycznych, które emitują wykorzystywane w domach sieci w-fi, komputerowe, smartfony, urządzenia elektryczne i metale.

Tego typu obiekty występują też w sąsiedztwie domów i tu koniecznie kupując gotowe domy całoroczne musimy przyjrzeć się najbliższej okolicy.

Działanie pól elektromagnetycznych (EMF), zwłaszcza z dużych źródeł ( np.: linii energetycznych, anten telekomunikacyjnych) może być szkodliwe dla zdrowia.

Jest to ważne dla takich pomieszczeń jak sypialnia, gdzie spędzamy na przestrzeni życia mnóstwo czasu, odpoczywając i regenerując siły.

Warto wiedzieć, że nawet typowe przewody elektryczne w ścianach sypialni czy nawet przedłużacze wytwarzają w swym otoczeniu EMF. I często są blisko miejsca naszego snu, co nie jest korzystne.

EMF mogą powodować problemy zdrowotne:

• obniżenie odporności
• nowotwory,
• depresję

Jak sobie z tym radzić ?

• odległość – to najprostsza metoda,
• ekranowanie – przewody elektryczne mogą być osłonięte np.: w ekranowanym kanale. Ekranowanie jest szczególnie ważne w sypialni !

Oświetlenie dzienne i sztuczne

Wywiera na nas pozytywny wpływ, szczególnie w okresie zimowym.

Mówiąc o oświetleniu musimy szukać kompromisu pomiędzy najbardziej pożądanym naturalnym oraz sztucznym (wieczory , okres jesienno-zimowym)

Patrząc na oświetlenie naturalne i gotowe domy całoroczne musimy brać pod uwagę ich usytuowanie:

• kierunek słońca w różnych porach dnia i roku,
• usytuowanie względem stron świata,
• wielkość oraz przepuszczalność szyb,
• szerokość okapu dachu,
• klimat lokalny,
• obiekty i rośliny powodujące zacienienie.

Te czynniki będą miały wpływ na jakość i ilość światła jaką pochłaniają nasze gotowe domy w konkretnej lokalizacji.

Negatywne skutki wynikające z niewłaściwego oświetlenia:

• stres, zmęczenie,
• apatia, a nawet stany lękowe.

Rozważając światło, musimy brać pod uwagę nie tylko intensywność sztucznego oświetlenia, ale także widmo światła.
Widzialne dla ludzkiego oka światło zajmuje pewien zakres długości fal, które nasze mózgi interpretują jako kolory podstawowe, a które po połączeniu tworzą białe światło lub światło dzienne.

Żarówki wolframowe, na przykład są silniejsze w czerwonej części widma, a słabsze w niebieskiej.

Czego unikać

• olśnienia spowodowanego przez źródła światła (w tym słońce) od powierzchni odbijających.
• migotania źródła światła (np.: migające jarzeniówki czy żarówki choinkowe
• niedopasowania poziomu światła dla zadań, na przykład, oświetlone pomieszczenie relaksacyjnie lub pod miejsce do pracy.

Z czego korzystać:

• światło dzienne – nasz wzrok najlepiej działa z nim!
  Są też inne korzyści zdrowotne do bezpośredniego działania promieni słonecznych, takich jak produkcja witaminy D.
• w przypadku, gdy światło dzienne nie jest dostępne, pełne spektrum widma należy koniecznie rozważyć jako opcję oświetlenia.

Dla strefowego oświetlenia można użyć oświetlenie LED.

Grzyby – pleśń

Poziom wilgotności przyczynia się do rozwoju pleśni (grzyby i drożdże najczęściej rosnące w wilgotnych warunkach).
W domu, miejsca zagrożenia pleśnią to ściany, sufity a zwłaszcza elementy najbardziej nasiąkliwe typu:

• wykładziny podłogowe,
• materiały izolacyjne
• niezabezpieczone drewno,

Nie potrzeba wielkich szczelin by woda przedostała się pod elementy konstrukcyjne czy wykładziny.

Wystarczą błędy konstrukcyjne na etapie projektowania czy budowy albo niewłaściwa konserwacja.

Nowoczesne okna (w wersji bez nawiewników podokiennych) jakie posiadają gotowe domy całoroczne również mają tendencje do zaparowywania / zawilgocenia i  tworzenia się pleśni w narożnikach szyb.

Szkodliwość pleśni:

• zarodniki pleśni nie są szkodliwe dla osób zdrowych,
• dla osób starszych, dzieci, chorych, podatnych na alergie mogą być groźne i powodować choroby:
  •  oczu,
  • nosa i gardła, zatok
  • przeziębienia,
  • zwiększać ryzyko astmy

Jak eliminować pleśń ?

• dbać o elementy izolujące w konstrukcji budynków oraz o wentylację
• dbać o rynny, rury spustowe i kanalizację.
• dbaj o instalacje wodociągowe,
• używaj naturalnych, „oddychających” materiałów w budownictwie, np.: wełna mineralna zamiast styropianu

Hałas

Nie tylko cisza jest wartością, dźwięk może także działać na nas kojąco lub pobudzać. Ale nikt nie lubi stałego hałasu….

Również brak dźwięku, zwłaszcza dla mieszczuchów 😉 może być tak samo niepokojący jak jego nadmiar. Istnieje równowaga, którą musimy znaleźć.

Kojące dźwięki deszczu jesienią lub śpiewu ptaków mają obecnie wartość, jeśli nie zostaną zagłuszone przez stały szum pobliskiej drogi czy autostrady lub nadlatującego samolotu.

Głównymi źródłami zanieczyszczeń dźwięku jest ruch drogowy, samoloty i hałas przemysłowy. Dlatego kupując gotowe domy całoroczne musimy dokonać oceny ich lokalizacji. Warto tez zajrzeć do planów zagospodarowania gminy.

W przypadku, gdy dźwięk jest podwyższony powyżej dopuszczalnego poziomu, to konsekwencją może być stres, zwiększona liczba wypadków, wyższy poziom agresywnych i aspołecznych zachowań.

Jak można obniżyć poziom hałasu?

Istnieją dwa główne sposoby, aby zmniejszyć poziom hałasu:

• masa materiału – grube ściany i podłogi będą tłumić dźwięk
• skuteczna izolacja – nowoczesne materiały izolacyjne, w szczególności do budowy ścian i podłóg. Podwójne i potrójne szyby są skuteczne nie tylko w obniżaniu ucieczki ciepła, ale także w zapobieganiu przedostawania się niepożądanego dźwięku.

Nie zapominajmy o pozytywnych.
Wykazano, że muzyka klasyczna, ale też naturalne dźwięki, takie jak szum wody (mała fontanna ?)  czy szum wiatru poprawiają samopoczucie. 

Oczywiście poza wymienionymi czynnikami warto też spojrzeć na inne, zależne np.: naszej intuicji.

Pamiętajmy przy tym by nasz dom był jak najbardziej ekologiczny i oszczędny w eksploatacji.