Tynk gliniany – nr 1 w domu

Tynk gliniany – znany od dawna

Tynk gliniany jest naturalną mieszanką gliny, piasku i wody z dodatkiem włókien roślinnych (lub zwierzęcych) dla zwiększenia wytrzymałości na rozciąganie.

Był od dawna stosowany jako tynk ścienny i sufitowy przede wszystkim wewnątrz pomieszczeń.

Tynk błotny składa się z gliny lub ziemi, które miesza się z wodą, aby uzyskać „plastyczną” lub urabialną konsystencję. Jeśli mieszanka gliny jest zbyt plastyczna, skurczy się, pęknie i odkształci podczas wysychania. Prawdopodobnie również odpadnie od ściany. Piasek i drobne żwiry były dodawane w celu zmniejszenia stężenia drobnych cząstek gliny, które były przyczyną nadmiernego skurczu.

Czasami dodawano słomę lub trawę z dodatkiem obornika.

Zwierzęta hodowlane dostarczały sierści i obornika na stosowanego dla stabilizacji tynku. Resztki pożniwne dostarczały natomiast słomy jako spoiwa do glinianego tynku. Ale w recepturach tynków glinianych było sporo lokalnych odmienności.

Czasami używano trawę z dodatkiem nawozu zapewniało zwiększenie wytrzymałości na rozciąganie, używano też spoiwo białkowe. Białka zawarte w oborniku też pełnią funkcję spoiwa.

Stosowanie tynku glinianego jest jedną z najstarszych technik budowlanych znanych ludzkości, ponieważ surowce są szeroko rozpowszechnione, łatwo dostępne lokalnie i łatwe w obróbce.

W Europie Środkowej, tynk gliniany, po raz pierwszy, znaleziono go w domach należących do kultury Starczewskiej

Tynk gliniany cena

Tynk gliniany jako naturalny materiał, dostępny lokalnie o korzystnych zdrowotnych właściwościach dziś ponownie przyciąga uwagę budowniczych i dekoratorów .

Zastosowanie tynku glinianego w aranżacji ścian wewnętrznych daje efekt dekoracyjny poprzez zastosowanie specjalnych form aplikacji, takich jak barwny tynk dekoracyjny.

Ale wybór gliny jako tynku, dawniej, spowodowany był tym, że charakteryzował go niski koszt, ale także duża lokalna dostępność. Dawniej glinę i piasek na potrzeby tynkowania często pozyskiwano z wykopu pod fundamenty czy piwnice.

Dzisiaj tynk gliniany 25kg (worek tynku glinianego)  jest 3-5 razy droższy niż worek tynku wapiennego. Oczywiście kwestia nie ogranicza się tylko do odpowiedzi na pytanie jakie zadalibyśmy sprzedawcy: tynk gliniany cena. Mamy przecież jeszcze kwestie wykonawstwa.

I niezależnie od tego czy tynk będzie nakładany ręcznie czy tez maszynowo (agregatem) w tym względzie różnice lokalne (koszt usługi tynkowania) mogą być naprawdę duże. A przecież niektórzy mogą podjąć się tynkowania, hobbystycznie sami, co tez wpłynie na kalkulację.

Tynk gliniany biały czy beżowy ?

Tynki gliniane można sklasyfikować nie tylko pod względem kolorystyki, jak w tytułowym pytaniu: tynk gliniany biały czy… ale też ze względu na grubość warstwy, skład, czy sposób nakładania:

• tynk bazowy, gruboziarnisty jest nakładany na grubość 10-20 mm. Tynk gliniany bazowy może być również nakładany maszynowo. W przypadku towarów kontenerowych możliwe jest również zastosowanie silosowych pomp mieszających.
• tynk jednowarstwowy – grubość warstwy wynosi często tylko 2 – 10 mm. Tynk nakładany jest maszynowo albo lub ręcznie i wygładzany pacą.
• tynk gliniany bez dodatków w postaci włókien roślinnych (np.: słomy), czasami określany jako czysty mineralny. Taki tynk najlepiej sprawdzi się przy tynkowaniu maszynowym, właśnie dlatego, że nie zawiera żadnych włókien gromadzących się w urządzeniu mieszającym. Czasy schnięcia tego rodzaju tynku glinianego są krótsze niż w przypadku tynków glinianych z dodatkami (włóknami z roślin), a ryzyko powstania pleśni na powierzchni tynku w wyniku zbyt wolnego schnięcia jest mniejsze. Nadaje się jako baza i warstwa nawierzchniowa. Wizualnie jego powierzchnia wydaje się bardziej równa niż w przypadku tynku z włóknami. Tynki bez włókien są mniej elastyczne i bardziej podatne na pęknięcia / rysy, zwłaszcza jeśli są nakładane zbyt wilgotne, ich stosowanie wymaga pewnego doświadczenia.

• tynk wykończeniowy, drobnoziarnisty  nakłada się warstwami o grubości do ok. 3-5 mm i zazwyczaj zawiera dodatkowe środki wiążące, takie jak np.: celulozę, kazeinę lub gumę arabską. Jego powierzchnia jest docelowo przecierana lub wygładzana.
• tynk szpachlowy często zawiera mączkę skalną lub drobny piasek oraz, podobnie jak tynk drobnoziarnisty, dodatkowe spoiwa. Nakładany jest ręcznie (szpachlą) w warstwie o grubości kilku milimetrów. Tynki takie mogą zawierać pigmenty barwiące (np.: kreda, pył kamienny, gnojowica) , ale może to być tynk gliniany biały lub beżowy ciemnoszary.
• tynk w postaci glinianej zawiesiny, nakładany pędzlem, podobnie jak robi się to przy zagęszczonej farbie, aby uzyskać bardziej równomierna powierzchnie i wygładzić podłoża. Im bardziej płynna jest zawiesina gliny, tym drobniejsze kruszywo należy dobrać tak, aby nie osadzało się na dnie mieszalnika.
• Harl to specjalna technika tynku glinianego, w której na świeżą warstwę gliny (ok. 2,5cm) nakładana jest warstwa kamyczków.

Zalety tynkowania tynkiem glinianym

Dla środowiska:

• materiał pozyskany lokalnie – niskie lub zerowe transportu
• nie jest potrzebne wypalanie ( w przeciwieństwie do gipsu i wapna) , więc mamy mniejsze zużycie energii
• możliwość powtórnego wykorzystania, po namoczeniu i usunięciu ze ściany
• biodegradowalny w 100%
• całkowicie naturalny, bez chemii

Dla budynku:

• paro przepuszczalność – umożliwia warstwom ścian za tynkiem wchłanianie wilgoci i jej ponowne uwalnianie do pomieszczenia. Tynk gliniany może pochłaniać dziewięć razy więcej wilgoci niż gips. Dzięki tym właściwościom tynki gliniane kontrastują z takimi powierzchniami, takimi jak farby emulsyjne czy lateksowe , które pozwalają na przenikanie tylko niewielkiej ilości wilgoci do warstw leżących pod spodem.
• ochrona drewna – glina wchłania wilgoć szybciej niż wapno lub drewno, tym samym odprowadza wilgoć z drewna wykorzystanego w konstrukcji budynku, chroniąc je przed wilgocią, pleśnią, gniciem i insektami.

Dla zdrowia:

• tynki  gliniane są wskazane dla alergików – utrzymują stałą wilgotność względną około 50-60%, co jest korzystne też dla osób z astmą, ale jest szkodliwe dla roztoczy.
• pochłaniają toksyny – poprawiają jakość powietrza w pomieszczeniach mieszkalnych,
• sprawiają, ze czujesz się dobrze w tak otynkowanych pomieszczeniach

Czy warto stosować tynki gliniane ?

Tynki gliniane ze względu na brak wytrzymałości na rozciąganie i ściskanie wypadły z łask na początku XXw, ponieważ rozwój górnictwa i postęp technologiczny w procesie wypalania wapna i gipsu doprowadził do zastosowania wapna, a następnie gipsu w pracach tynkarskich.

Jednak tynki gliniane stanowią zdrową i naturalną alternatywę dla nowoczesnych, nasyconych chemia produktów  wykończeniowych.

No i są niezwykle urocze 🙂

Poniżej film obrazujący nakładanie tynków gipsowych ozdobnych.

zdjęcie wprowadzające do artykułu: American Clay Enterprises, licencja: CC BY-NC-ND 2.0

---