Park Narodowy nad brzegiem jeziora

Park Narodowy Nadbajkalski

Wśród 64 rosyjskich parków jest takich kilka… ale najbardziej znanym, nie tylko w Rosji, ale na całym świecie  jest Nadbajkalski. To siódmy co do wielkości Park Narodowy w Rosji.  Powstał w 1986 r i od tego czasu głównym  jego celem jest  ochrona unikatowych, naturalnych ekosystemów jeziora Bajkał  i jego przybrzeżnych rejonów.

Jezioro Bajkał – dlaczego jest tak wyjątkowe?

1. Bajkał to najgłębsze jezioro na naszej planecie – 1642m  głębokości !
2. Powierzchnia jeziora Bajkał jest w przybliżeniu równa powierzchni  całej Belgii.
3. 25 milionów lat – taki przypisuje się mu wiek, a są tacy którzy twierdzą, że jego wiek  to nawet 35 mln lat.
4. Bajkał ma najczystszą słodkowodną wodę na świecie. Uwaga ! Bajkał  zawiera 19- 20% całej słodkiej wody na planecie.
5. Z Bajkału wypływa tylko jedna rzeka – Angara, ale wpływa do niego aż 336 rzek.
6. Woda Bajkału jest najbardziej przejrzystą ze wszystkich jezior słodkowodnych. W niektórych miejscach jeziora widać jego dno na głębokości 40 metrów! To efekt niskiej mineralizacji i zawartości dużej ilości tlenu w wodzie.
7. Z kosmosu można obserwować topografię dna do głębokości 500 metrów.
8. Nie tylko nad morzem, ale i tu możemy być  świadkami 4 do 5 metrowych fal podczas silnych burz.
9. Przy odrobinie szczęścia na Bajkale można zobaczyć świecące kule.  Dla wielu to ‘’lokalne duchy’’, ale tak naprawdę to najprawdopodobniej emisje metanu, które samorzutnie zapalają się w powietrzu.
10. Na jeziorze Bajkał odkryto sto wulkanów gazowych ( ‘’błotnych ‘’).
11. Obszar jeziora jest aktywny sejsmicznie. W 2008 roku siła trzęsienia ziemi wynosiła tu 9 w skali Richtera.
12. Na brzegach Bajkału spotkać możemy cedry w wieku 550 lat.
13. Wody Bajkału zamieszkuje 1455 gatunków zwierząt, których nie znajdzie się nigdzie indziej
14. Bajkał zimą to prawdziwa atrakcja. Przezroczysty lód  w wielu miejscach sprawia, że możemy zobaczyć  ‘’kwitnące’’ algi bajkalskie- tylko tu występujące.
15. Zimą na lodzie powstają pęknięcia nawet do 30 km długości, a ich szerokość wynosi nawet 3 metry.

Nic więc dziwnego, że Bajkał znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO i nic dziwnego, że powstał  tu Park Narodowy.

Wyspa Olchon – święty punkt lub serce Bajkału

Największą atrakcją przyrodniczą z jakiej słynie Park Narodowy  jest Wyspa Olchon – główny punkt i serce  Bajkału.  To miejsce koncentracji rzadkich i endemicznych gatunków roślin i zwierząt, z których część występuje tylko na wyspie.

Swoim kształtem przypomina zarysy jeziora Bajkał, a jej nazwa pochodzi od buriackiego słowa ‘’oikhon’’- mały las. Nic w tym dziwnego lasy zajmują ponad jedną trzecia terytorium wyspy.

Wyspę zamieszkuje 1500 mieszkańców- głównie rdzennych mieszkańców – Buriatów. Mówi się o niej szamańska wyspa, pełna legend i mistycyzmu.

Krajobraz wyspy jest różnorodny.

Zobaczymy tu step,’’bałtyckie ‘’ piaszczyste plaże z wydmami, gaje modrzewiowe, ciemne lasy iglaste cedrowo-jodłowe,  bagna i marmurowe skały ozdobione gęstym czerwonym mchem. Do zabytków botanicznych należą dwa obiekty – cedr „Odwaga życia” oraz reliktowy las świerkowy.

Cenne obiekty przyrodnicze – Park Narodowy Nadbajkalski

Na terenie Parku znajduje  się kilkadziesiąt  cennych obiektów  przyrodniczych. Do unikalnych niewątpliwie zaliczyć można:

• Bielaja Wyjemka –  unikalny obiekt mineralogii, petrologii i geologii. Na długości 1,5 km występuje ogromna  ilość różnorodnych rzadkich minerałów.
• Zimowisko ptactwa wodnego – największe miejsce zimowiska ptactwa wodnego na Bajkale
• Przylądek Ułan Nur – miejsce występowania rzadkich minerałów; niebieskie diopsydy, szafiry, cyrkony, rubiny i różnokolorowe spinele.
• Kaplica-jaskinia – znajduje się 1,5 km od brzegu jeziora Bajkał na stromym skalistym klifie “Strielka” rozdzielającym dwa wąwozy. Jej okrągły kształt  jest dobrze oświetlony przez otwór w dachu, tak zwane “okno”.
• Urwisko Skripier – ma formę skalistego klifu pochodzenia jurajskiego, poddawanym procesom wietrzenia.
• Przylądek Kobyla Głowa – z profilu przypomina głowę konia, stąd jego obecna nazwa
• Przylądek Choboj – znajduje się w najbardziej na północ wysuniętym skrawku wyspy Olchon. Swoim kształtem przypomina kieł. Dawniej było to też ulubione miejsce przesiadywania fok bajkalskich.
• Przylądek Sagan-Chuszun – to wydłużony masyw skalny z białego marmuru długości 1 km stromo opadający w stronę jeziora. Nazwa w języku buriackim oznacza “Biały Przylądek”
• Uroczysko Piesczanoje – jest to obszar wydmowy, który powstał w wyniku działania wiatru, tworząc wzgórza i grzbiety. Zajmuje  powierzchnię około 3 km. Jest to największy powierzchniowo obszar piaszczysty w całej zachodniej części wybrzeża Bajkału. Na wydmach rośnie endemiczny gatunek  traganka – Astragalus olchonensis, który kwitnie w lipcu.
• Zatoka Piaszczysta – jedna  z najpiękniejszych zatok jeziora Bajkał, nazywana “Riwierą Syberyjską”. Słynie także z tzw. kroczących sosen – drzew, którym wiatr i woda odsłoniły korzenie, niekiedy nawet do głębokości 1,5 m.
• Bazar ptaków – przylot w to miejsce ptaków w maju każdego roku, oznacza to, że Bajkał zostanie wkrótce oswobodzony z lodu.
• Jaskinia Aja – jedna z najstarszych na Syberii, najbardziej rozległa z bajkalskich jaskiń.
• Skała Sagan – Zaba – mocno różni się od okolicznych skał, zmienia swój kolor w zależności od pory dnia, czasami przyjmując kolor biały.
• Wapienie Kadilinskije – znajdują się na grzbiecie Gór Przymorskich.
• Kamień Baklankij – w przeszłości  miejsce  znane jako  kolonia największego gniazdowania kormoranów na jeziorze.

Muzeum Bajkału i Polacy nad Bajkałem

Park Narodowy to także Muzeum Bajkału, które znajduje się w Listwiance, osiedlu położonym nad brzegiem jeziora Bajkał, w pobliżu miejsca, gdzie rzeka Angara wypływa z Bajkału.

W muzeum znajduje się:

• tablica upamiętniająca Jana Czerskiego (zobacz również bogata wzmianka na temat Czerskiego w rosyjskiej Wikipedii)

Czerski latach 1877–1881 prowadził badania geologiczne brzegów jeziora Bajkał – opracował pierwszą mapę geologiczną wybrzeża jeziora. Można powiedzieć, że dzisiejszy Park Narodowy Nadbajkalski czerpie z tego dorobku 🙂

W 1886 roku wydał pracę pt: “Rezultaty badań jeziora Bajkał “. Warto dodać, że atrakcją okolicy jest góra pod nazwą Kamień Czerskiego (ros. Камень Черского) – szczyt Gór Przymorskich o wysokości 728,4 m n.p.m., wznoszący się nad zachodnią częścią Listwianki. Z Kamienia Czerskiego rozciąga się doskonały widok na źródło Angary wypływającej z Bajkału i na samo jezioro Bajkał. Jest to także święta góra dla szamanizmu buriackiego.

Na cześć Czerskiego i jego działalności naukowej, nazwano nawet trzmiela !

• popiersie Benedykta Dybowskiego

Benedykt Dybowski wraz z Wiktorem Godlewskim ok. 1867 roku otrzymali pozwolenie zamieszkania we wsi Kułtuk nad Bajkałem i podjęli badania – często przy 40-stopniowym mrozie ! – fauny tego jeziora. Badania Dybowskiego doprowadziły do odkrycia szeregu nowych dla nauki form zwierzęcych.

Dybowski opisał 116 nowych gatunków skorupiaków z rzędu obunogów i 6 nowych gatunków ryb (poniżej jeden z nich nazwany na cześć badacza).

Na podstawie materiałów bajkalskich zebranych przez Benedykta Dybowskiego jego brat Władysław opisał 88 gatunków mięczaków i 9 gatunków gąbek.

Dzięki pomocy Wiktora Godlewskiego Dybowski zebrał kolekcję ok. 370 gatunków ptaków !

Obaj badacze dokonali pierwszego pomiaru głębokości południowej niecki jeziora Bajkał. Głębokość jeziora zmierzyli własną metodę wagową, w 1871, określili głębokość na 1373m.

Dybowski był wraz z Godlewskim współautorem 10 prac naukowych dotyczących jeziora Bajkał i wschodniej Syberii.

Można powiedzieć, że Polacy położyli podwaliny pod badania flory i fauny, które kontynuuje obecnie Nadbajkalski Park Narodowy.

Ale Nadbajkalski Park Narodowy nie jest jedynym z jeziorem w Rosji wartym uwagi 🙂

Park Narodowy – Jezioro Pleszczejewo

Ekologicznym rdzeniem tego  Parku Narodowego jest jezioro Pleszczejewo – jeden z największych i najbardziej malowniczych zbiorników w centralnej Rosji. Nazywane często perłą Rosji.

To cenne przyrodniczo i historycznie terytorium, położone 130 kilometrów od  Moskwy.

Zarys jeziora tworzy kształt idealnego owalu (6,7km x9,7 km)

Dawniej jezioro nazywało się Kleszczejewo.  Nazwa zbiornika może się wiązać z ogromną populacją dawniej żyjącego tu leszcza, który kiedyś nazywany był ‘’kleszczem’’.

Leszcz to nie jedyna ryba zamieszkująca wodę. Żyje tu ponad 20 gatunków i podgatunków ryb słodkowodnych m.in. okoń, miętus, szczupak, sielawa.

Nie możemy więc mówić o dużej różnorodności, ale ‘’mieszkańców jeziora’’ można dostrzec gołym okiem, ponieważ woda jeziora jest bardzo przejrzysta.

Magiczny kamień nad jeziorem?

Tak jak w przypadku Bajkału, do jeziora wpływa ogromna ilość rzek, strumieni, ale z jeziora wypływa tylko jedna rzeka Veksa.

Park Narodowy pozwala nam podziwiać prawie 1000 gatunków roślin, w tym gatunki rzadkie i chronione. Roślinność parku to najciekawszy zespół botaniczny, nie tylko w tym rejonie, ale być może nawet w całej Europie.

Atrakcją Parku Narodowego jest kamień – ogromny głaz z wyraźnym niebieskim odcieniem.

Przypisuje się mu magiczne właściwości.

Zachowały się zapisy, które opisują walkę z kamieniem miejscowego duchowieństwa. Niebieski Kamień został zakopany, był zatopiony w jeziorze, ale za każdym razem …powracał !

Z magią można mieć do czynienia także nad samym jeziorem.  Wczesnym rankiem można doświadczyć  mlecznej wręcz mgły.  Wchodząc w jej strefę można przenieść się do innego wymiaru czasu. Minuta wydaje się wiecznością.  

Jezioro ma więcej tajemnic: podwójne dno, kule ognia wędrujące po powierzchni jeziora i wiele innych.

Spójrzmy na jeden atrakcyjny Park Narodowy położony nad jeziorami.

Park Narodowy  Marij Czodra

To zakątek najczystszych jezior i źródeł, głębokich rzek i lasów, bogatych w liczną faunę i florę.

Park powstał w 1985 roku.  Otrzymał przeszło 36 tys hektarów gruntów leśnych, w tym ogród dendrologiczny oraz teren pod uprawy roślin przeznaczonych do odtworzenia.

Liczne akcje ekologiczne to znak rozpoznawczy tego parku.

Na terenie działają liczne szkółki, w których studiuje się  przyrodę, zdobywa dodatkową wiedzę z zakresu ekologii, dyscyplin leśnych, prowadzone  są także  prace badawcze i eksperymentalne.

Każdego roku odbywają się na terenie parku liczne zjazdy i konferencje. Park aktywnie współpracuje z mediami. 

Ponadto wydaje własną gazetę MARIJ CZODRA, która jest przekazywana do szkół, bibliotek i lokalnych instytucji.

Główną misją i celem Parku jest chronić rzadkie gatunki roślin. Spośród udokumentowanych na tym obszarze 115 gatunków, aż 56 odnotowanych jest w czerwonej księdze, jako gatunki zagrożone.

Zagrożonych wyginięciem jest 17 gatunków ssaków, 44 gatunki ptaków, 1 gatunek płazów, 7 gatunków ryb i 9 gatunków owadów.

W Parku wytyczonych jest 14 tras turystycznych.

Koniecznie warto odwiedzić jedną z nich na której ujrzymy najbardziej okazały pomnik przyrody – Dąb Pugaczowa.  

Dąb ma 26 metrów wysokości, a średnica jego pnia na poziomie gruntu wynosi 159 cm.  Wiek dębu szacowany jest nawet na 400 lat.

zdjęcie wprowadzające: Nina Zhavoronkova, licencja: CC BY-SA 4.0

Artykuł powstał w ramach:

Projekt dofinansowany  ze środków Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia w ramach Otwartego Konkursu na Dofinansowanie Zdalnych Przedsięwzięć na rzecz Dialogu i Porozumienia w Stosunkach Polsko-Rosyjskich