”Mokradła a nasza przyszłość: zacznij działać ! “
2 lutego obchodzony jest Światowy Dzień Obszarów Wodno-Błotnych. Organizowany on jest od 18 lat w prawie 100 krajach.
W tym roku przebiega pod hasłem „Mokradła a nasza przyszłość: zacznij działać!”.
Światowy Dzień Obszarów Wodno-Błotnych obchodzony jest w rocznicę podpisania Konwencji Ramsarskiej. Konwencja została podpisana 2 lutego 1971 roku w irańskim mieście Ramsar nad Morzem Kaspijskim. To międzynarodowe porozumienie o ochronie obszarów wodno-błotnych. Ratyfikacja konwencji była reakcją na alarmujące tempo wymierania ptactwa wodnego.
Do obszarów wodno-błotnych zalicza się błota, torfowiska, bagna, zbiorniki wodne (sztuczne i naturalne), wody morskie. Konwencja uznaje te tereny oraz gatunki fauny i flory, żyjące w tym środowisku, za światowe bogactwo. Ich strata będzie niepowetowana.
Wśród obszarów chronionych wpisanych na listę Ramsar znajduje się m.in. Słowiński Park Narodowy.
Obszary wodno–błotne należą do niewielu ekosystemów, które przetrwały do naszych czasów, zachowując elementy pierwotnej, dzikiej przyrody. Od istnienia mokradeł zależy los wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem roślin i zwierząt oraz ich siedlisk.
Obszary wodno-błotne, głównie torfowiska, magazynują olbrzymie ilości wody. W czasie powodzi chłoną wodę, zaś oddają ją w czasie suszy. Zapobiegają erozji i degradacji gleb. Mokradła są również naturalnymi filtrami, które redukują zanieczyszczenia z opadów atmosferycznych, wód powierzchniowych i podziemnych. Przyczyniają się do ograniczania efektu cieplarnianego.
Mokradła to ekosystemy zagrożone. W XX wieku zanikła lub została zdegradowana ponad połowa obszarów wodno- błotnych na świecie. Główną przyczyną ich niszczenia jest eksploatacyjne podejście społeczeństw do gospodarowania zasobami przyrody, niezadowalający stopień przestrzegania przepisów ochrony środowiska, ale również niski stan świadomości ekologicznej społeczeństw, które często traktują te obszary jak nieużytki.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku dofinansowuje zadania zmierzające do ochrony obszarów wodno-błotnych.
W ramach tych działań, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku realizowała projekt polegający na remoncie zastawek w rezerwatach przyrody „Kurze Grzędy”, „Staniszewskie Błoto”. Naprawionych zostało 38 ścianek drewnianych piętrzących wodę na rowach. Wyremontowane zastawki pozwalają na utrzymanie prawidłowych stosunków wodnych w rezerwatach.
RDOŚ przeprowadził także przedsięwzięcie polegające na ocenie stanu rezerwatu „Bagna Izbickie” i obszaru Natura 2000 Bagna Izbickie. Rezerwat „Bagna Izbickie” ma 847 ha powierzchni. Chroni rozległe torfowisko wysokie typu bałtyckiego. Torfowisko jest nadmiernie przesuszone, porośnięte przez sosnę i brzozę, co dodatkowo pogłębia niedobór wody na torfowisku. Działania ochronne, realizowane od 2004 roku, polegają głównie na usuwaniu inwazyjnych gatunków drzew. Wykonane zostały także zastawki na rowach odwadniających.
W 2014 roku Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków kontynuowało program odtwarzania słonaw nadmorskich i wilgotnych łąk w rezerwacie przyrody Beka. W jego ramach prowadzony był ekstensywny wypas bydła i koni. Dzięki tym działaniom udało się zapobiec zarastaniu słonaw, które znajdują się pod ochroną. Całodobowa obecność zwierząt na pastwiskach pomaga też wyeliminować trzcinę – głównego sprawcę degeneracji zbiorowisk. Poza wypasem, w ramach zabiegów ochrony czynnej, również kosi się słonawy.
Rezerwat przyrody Beka znajduje się w północnej części województwa pomorskiego, w gminie Puck. W 1988 roku ochroną objęto występujące na tym obszarze wilgotne słone łąki nadmorskie oraz związane z nimi ptaki lęgowe. Od 10 lat rezerwat Beka jest częścią obszarów Natura 2000 PLH Zatoka Pucka i Półwysep Helski i PLB Zatoka Pucka.